Hvers vegna stunda blaðamenn lélega blaðamennsku?

Tvær "fréttir" sem ég hef lesið nýlega hafa verið að angra mig. Sú fyrsta hefur farið ört um frétta- og félagsmiðla á vefnum síðustu daga - um að vonda Evrópusambandið ætli að banna kanil og drepa þar með ástsæla kanilsnúð Dana. Hin sagði frá því að "haldið er utan um" rafræna gjaldmiðilinn Bitcoin í gagnaveri í Reykjanesbæ. Báðar eru svo illa upplýstar og misvísandi að þær fá mig til hugsa hvað það sé eiginlega sem nútíma blaðamenn gera, eða telja vera sitt hlutverk í samfélaginu? Svo fussum við og sveium yfir því að tæplega þriðjungur íslenskra drengja geta ekki lesið sér til gagns, en ég verð að spyrja - hvert er gagnið þegar lesefnið er svona? 

Kanilsnúðadráp? 

Fyrri fréttin hefur birst á mbl.is, visir.is og dv.is. Engin tilraun virðist hafa verið gerð hjá blaðamönnunum né ritstjórum til að ganga úr skugga um að fréttin sé rétt. Raunin er (og þarf ekki að leita langt til að komast að því) að það er ekkert í reglugerðinni umræddu sem bannar eða takmarkar á nokkurn hátt notkun kanils í matvælum. Reglugerðin takmarkar innihald kúmaríns í matvælum, en það er efni sem finnst í töluverðu magni í sumum plöntutegundum, meðal annars kassíu, sem er sú kaniltegund sem algengast er að notuð er í matargerð. Kúmarín finnst í mjög litlu magni í öðrum tegundum af kanil, þar á meðal Ceylon kanil, sem er líka kallað á ensku "true cinnamon" og þykir fínna og er dýrara en kassía. Svo lítið er kúmarínið í Ceylon kanil að það mætti nota heilu hrúgurnar af því í hvern kanilsnúð án þess að fara upp fyrir leyfileg mörk kúmaríninnihalds. Sem sagt, það eina sem kemur í veg fyrir að danskir bakarar haldi áfram að baka sína dýrindis kanilsnúða er ef þeir neita alfarið að nota ögn dýrara og töluvert betra hráefni. Að Evrópusambandið skuli voga sér að gera okkur saklausu borgurum svona!

 

(Þess má líka geta að kúmarín er notað í rottueitur. Þannig að það mætti svo sem búa til frétt með sömu aðferð og virðist liggja að baki þessarar um að danskir bakarar noti rottueitur í kanilsnúðana sína. Ansi gott skúbb fyrir þá sem þora…)

 

Bitcoin stjórnað frá Íslandi? 

Hin fréttin, sem fjallar um "utanumhald" um Bitcoin, birtist á viðskiptasíðum mbl.is í síðustu viku. Bitcoin er opinn og frjáls gjaldmiðill. Það er ekki "haldið utan um hann" á Ásbrú eða annarsstaðar. Það sem verið er að gera (og er útskýrt í frétt NYT sem mbl.is vísar í) er að einkaaðili hefur sett upp sérhæfðan búnað til að "nema" ný bitcoin, eins og það er kallað. Bitcoin náma er innbyggð í Bitcoin kerfið og er aðferðin sem er notuð til að setja nýtt fjármagn í umferð. Hver sem er getur reynt að nema ný Bitcoin. Þetta virkar þannig að í Bitcoin gagnflæðinu eru kóðar, sem allir hafa aðgang að. Kóðinn er útkoma flókinnar reikniaðgerðar. Sá sem getur fundið út hver nákvæmlega reikniaðgerðin er fær nokkur Bitcoin í verðlaun. Verðlaunapeningarnir eru ekki greiddir út með millifærslu heldur eru nýtt fjármagn í kerfinu. Vandinn er að það þarf gríðarlega reiknigetu til að eiga nokkra von á að leysa dæmið og hver kóði hefur takmarkaðan gildistíma. Þar að auki þyngjast reikningsdæmin í hvert skipti sem eitt er leyst. Þannig er sjálfvirk stýring á því hvað fer mikið nýtt fjármagn í kerfið hverju sinni. Eins og kerfið er byggt upp núna munu á endanum fara um 21 miljón Bitcoin í umferð. Í dag er rúmlega helmingur fjarmagnsins (eða um 12 miljón) komið í umferð. Þetta hefur gerst á 5 árum. Áætlað er að allt fjármagnið verði komið í umferð í kringum 2030. Það er því augljóst að það verður töluvert erfiðara og mun krefjast nánast stjarnfræðilegrar reiknigetu til að nema þau Bitcoin sem eftir eru á þessum 16 árum sem eru til 2030.

Hver tilgangur blaðamanns mbl.is var með hans útgáfu af þessari "frétt" veit ég ekki en honum tekst e.t.v. að ljá henni svona víst-er-Ísland-miðpunktur-alls blæ með þessum einstaka skáldskap.