Geta geirvörtur breytt heiminum?

Miles Davis og geirvörtur hans um það leyti sem hann var að breyta heiminum.

Um fátt annað hefur verið rætt eins mikið síðustu daga en brjóst og geirvörtur. Margir furða sig á þessu nýjasta uppátæki íslenskra ungmenna sem tóku sig til og flössuðu geirvörtum sínum fyrir hverjum sem vildu sjá, sem og þeim sem ekki vildu. „Ég bara skil þetta ekki!”, segja sumir. Biggi lögga heldur því fram að þátttakendur munu sjá eftir því síðar meir. Sumir ganga svo langt að kalla þátttakendur „plebba". Sérfræðingur í kynjafræðum velti fyrir sér í fréttum RÚV hvort átakið „tali inn í það samhengi” sem skapast hefur í kringum ríkjandi orðræðu um jöfnuð og réttindi kynja. En þá spyr ég: af hverju ætti unga fólkið að vera að tala inn í það samhengi? Sú orðræða hefur augljóslega ekki skilað því sem það vill. Skilaboð unga fólksins eru skýr fyrir mér: nú skal hafna gömlu gagnslausu orðræðunni og taka upp nýja, sem verður á forsendum nýrrar kynslóðar. Það er því ekki að furða að aðgerðirnar „tala ekki inn í” gamla samhengið. Það er þveröfugt við markmiðið. Þeir sem ætla að taka þátt í nýju orðræðunni verða að tala inn í hana - aðrir munu aldrei heyra né skilja það sem unga fólkið er að segja.

Það sem unga fólkið er að gera nú minnir um margt á það sem Miles Davis gerði í djasstónlistinni á 7da áratug síðustu aldar. Mörgum fannst djassinn þá vera orðinn einsleitur og þreyttur - búinn að hjakka í sama farinu í áratugi. Þegar Miles Davis gaf svo út plötuna Bitches Brew voru margir sem höfnuðu henni og sögðu Davis vera algjörlega genginn af göflunum að vera senda frá sér þvílíkan hávaða og kalla „djass”. Í dag er Bitches Brew auðvitað talin eitt mesta meistaraverk tónlistarsögu 20. aldar. Hún markaði upphaf byltingar í tónlist, sem breytti ekki aðeins hvernig tónlist er samin og spiluð heldur líka hvernig við hlustum á og heyrum tónlist. Davis tók sér það bessaleyfi að gjörbreyta tónlistarorðræðunni og hann gerði það ekki með því að tala inn í það sem samhengi sem var til staðar. Hann bauð tónlistarmönnum og unnendum að taka þátt í að móta nýja orðræðu, sem þeir og gerðu. Hvort sem hlustað er í dag á djass, rock, R&B, klassík eða hvað annað, er öruggt að greina má áhrif Bitches Brew í einhverju formi.

Þeir vita það vel sem hafa fengist við nýsköpun og/eða breytingastjórnun að oft er besta, og jafnvel eina leiðin til að ná árangri að skapa nýja orðræðu. Ef sú gamla er orðin svo rótgróin að engin man t.d. hver ákvað að konur mega ekki sýna geirvörtur sínar né hvers vegna, en samt er staðið fast á því að það megi alls ekki, þá er líklega kominn tími til að taka málið upp á nýjum forsendum. Það er það sem unga fólkið er að gera nú og ég fagna því. Ég er kannski ekki alveg tilbúinn að hella mér í þá umræðu en ég ætla að leggja mig fram við að hlusta á það sem unga fólkið er að segja og reyna að skilja þeirra mál svo ég geti talað inn í þeirra samhengi - þeirra sem munu líta skammarlaust til baka þegar þau benda á myndir sem þau póstuðu og segja „Þetta er þegar ég byrjaði að breyta heiminum.”

Samkynhneigðir eru stjörnur!

Páll Vilhjálmsson birti í dag grein á blogginu sínu þar sem hann talar m.a. um "upphafningu samkynhneigðar". Þegar ég les greinina heyri ég þennan týpíska niðrandi tón sem mér finnst einkenna flest skrif hans. Ég fæ á tilfinninguna að Páli finnst samkynhneigðir fá meiri athygli en þeir eiga skilið. Það er ekki oft sem skrif Páls vekja mig sérstaklega til umhugsunar en þetta orðalag sem hann kaus að nota gerði það. Hverjir eru það sem við sem samfélag upphefjum? Það eru þeir sem hafa lagt mikið á sig í lífinu og oft barist á móti ríkjandi straumum til að hafa áhrif á sig, aðra og samfélagið sem heild. Íþróttafólk æfir sig nótt og dag til að byggja upp styrk og þrek til að sigra í sínum keppnisgreinum oft fyrir hönd þjóðarinnar allrar. Listamenn þrauka við erfiðar aðstæður til að koma á framfæri þeirra sýn á heiminum sem við búum í til að við getum orðið betri manneskjur. Vísindamenn, uppfinningamenn, og afreksfólk á hinum ýmsu sviðum leggja mikið á sig til að auka þekkingu okkar, auka þægindi og lina þjáningar þeirra sem minna mega sín. Þetta er fólkið sem við upphefjum.

 

Ef þetta eru kríteríurnar fyrir að fá upphafningu þá veit ég um fáa sem eiga það jafnmikið skilið og samkynhneigðir. Flestir samkynhneigðir hafa þurft að þola það stórann part ævinnar að vera sagt að það sé eitthvað að þeim eða jafnvel að þeir séu eitthvað annað en þeir eru. Ég hugsa að fáir gagnkynhneigðir geta ímyndað sér hversu erfitt er að koma úr felum fyrir sjálfum sér og öðrum þegar nánast allt umhverfið spyrnir á móti. Ég er ekki viss um að ég gæti það en get vel ímyndað mér að það þurfi kjark og styrk sem ég efast um að jafnvel okkar hæfasta fótbolta- og handboltafólk búi yfir.

 

Þannig að ég segi upphefjum samkynhneigða meira og verum stolt af þeim og af okkur fyrir vikið! Þeir eiga það skilið. Samkynhneigðir eru stjörnur.