Samkynhneigðir eru stjörnur!

Páll Vilhjálmsson birti í dag grein á blogginu sínu þar sem hann talar m.a. um "upphafningu samkynhneigðar". Þegar ég les greinina heyri ég þennan týpíska niðrandi tón sem mér finnst einkenna flest skrif hans. Ég fæ á tilfinninguna að Páli finnst samkynhneigðir fá meiri athygli en þeir eiga skilið. Það er ekki oft sem skrif Páls vekja mig sérstaklega til umhugsunar en þetta orðalag sem hann kaus að nota gerði það. Hverjir eru það sem við sem samfélag upphefjum? Það eru þeir sem hafa lagt mikið á sig í lífinu og oft barist á móti ríkjandi straumum til að hafa áhrif á sig, aðra og samfélagið sem heild. Íþróttafólk æfir sig nótt og dag til að byggja upp styrk og þrek til að sigra í sínum keppnisgreinum oft fyrir hönd þjóðarinnar allrar. Listamenn þrauka við erfiðar aðstæður til að koma á framfæri þeirra sýn á heiminum sem við búum í til að við getum orðið betri manneskjur. Vísindamenn, uppfinningamenn, og afreksfólk á hinum ýmsu sviðum leggja mikið á sig til að auka þekkingu okkar, auka þægindi og lina þjáningar þeirra sem minna mega sín. Þetta er fólkið sem við upphefjum.

 

Ef þetta eru kríteríurnar fyrir að fá upphafningu þá veit ég um fáa sem eiga það jafnmikið skilið og samkynhneigðir. Flestir samkynhneigðir hafa þurft að þola það stórann part ævinnar að vera sagt að það sé eitthvað að þeim eða jafnvel að þeir séu eitthvað annað en þeir eru. Ég hugsa að fáir gagnkynhneigðir geta ímyndað sér hversu erfitt er að koma úr felum fyrir sjálfum sér og öðrum þegar nánast allt umhverfið spyrnir á móti. Ég er ekki viss um að ég gæti það en get vel ímyndað mér að það þurfi kjark og styrk sem ég efast um að jafnvel okkar hæfasta fótbolta- og handboltafólk búi yfir.

 

Þannig að ég segi upphefjum samkynhneigða meira og verum stolt af þeim og af okkur fyrir vikið! Þeir eiga það skilið. Samkynhneigðir eru stjörnur.

Af hverju halda sumir að stytting náms muni draga úr brottfalli?

Á vef mbl.is í gær var sagt stuttlega frá samtali við Frosta Ólafsson, nýr framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Íslands, þar sem hann segir m.a. að hann sé "bjartsýnn á að stytting náms geti verið hagkvæmur kostur og með betri nýtingu fjármuna dregið úr brottfalli nemenda". Af hverju stafar þessi bjartsýni hans? Hvað er það sem bendir til að stytting náms dragi úr brottfalli? Nú er töluvert til af rannsóknargögnum um brottfall (t.d. langtímarannsóknir Jóns Torfa Jónassonar, Andreu Jónsdóttur og Kristjönu Stellu Blöndal og fjölda annarra rannsókna) - bæði íslenskum og erlendum - og ég kannast ekki við að þar hafi nokkurn tíma komið fram að lengd náms orsaki brottfall.

 

Framkvæmdastjórn ESB lét rannsaka brottfall fyrir nokkrum árum þar sem m.a. var sérstaklega athugað hvort það væru tengsl milli lengd náms og brottfalls. Þar kemur fram eitt og annað áhugavert: t.d. að engin fylgni er milli lengd skyldunáms (s.s. grunnskólinn í íslenska kerfinu) og brottfalls nema að einu leyti - í þeim löndum þar sem skyldunám er lengst er brottfall minnst.

Þannig að mér er spurn - á hverju er þessi bjartsýni Frosta byggð?

Ef markmiðið er raunverulega að draga úr brottfalli eru ýmsar aðrar leiðir sem þekking og reynsla bendir til að væru mun áhrifaríkari, t.d. að gera námið áhugaverðara fyrir nemendur og bjóða upp á meiri stuðning. Svo eru ýmsar þekktar leiðir sem krefjast lítils undirbúnings eða kostnaðar. Það er t.d. hægt að þurrka út brottfall með því einfaldlega að afnema hugtakið. Nemendur fengju skírteini sem útlistar því námi sem þeir hafa lokið hvort sem það er 1 ár, 2 eða fleiri. Voilà! Ekkert brottfall, bara nemendur með mismikið nám að baki. Einnig mætti lækka eða afnema lágmarkseinkunn, e.o. Atli Harðarson hefur bent á að gert er í sumum löndum.

 

Ég held að það vanti meiri heiðarleika í þessa umræðu. Hvað er það sem Frosti og hans skoðanabræður vilja og af hverju? 

Stytting náms hagkvæmur kostur

Virkar ekki að leiðrétta staðreyndavillur með staðreyndavillum

Heiðar Már Guðjónsson, einn af þeim sem hafa agenterað fyrir því að íslendingar taki einhliða upp gjaldmiðil annars lands, og Manuel Hinds, fv. fjármálaráðherra El Salvador, rituðu grein sem birtist á Vísi.is í dag undir yfirskriftinni "Staðreyndavillur í skýrslu Seðlabanka Íslands". Í greininni gagnrýna þeir nýja skýrslu sem var unnin fyrir Seðlabankann um gjaldmiðlamál. M.a. saka þeir höfunda seðlabankaskýrslunar um að fara með rangt mál um niðurstöður rannsóknar Edwards og Magendzo á hagkerfum landa sem hafa tekið upp gjaldmiðla annarra landa. Ég er engin hagfræðingur en það vill svo til að ég þekki þessa grein sem ég las fyrir verkefni sem ég vann í hagfræðikúrs fyrir nokkrum árum.

Heiðar Már og Hinds halda því fram að höfundar seðlabankaskýrslunnar mistúlki niðurstöður Edwards og Magendzo þegar þeir segja rannsókn þeirra síðarnefndu sýna að hagvöxtur sé að jafnaði minni í löndum sem hafa tekið upp gjaldmiðil annars lands. Þetta er stórmál! Atriði númer eitt á villulistanum.

Heiðar Már og Hind segja "Ef sú rannsókn [Edwards og Magendzo] er lesin kemur fram að höfundar telja engin tengsl á milli hagvaxtar og upptöku annarrar myntar." Það er svolítið erfitt að ráða í þessa fullyrðingu greinarhöfunda. Hvað meina þeir þegar þeir segja "tengsl"? Ef þeir eru að meina orsakatengsl þá er það rétt. Edward og Magendzo telja alveg örugglega ekki vera orsakasamband milli upptöku gjaldmiðils og hagvaxtar, enda væri mjög erfitt að sýna fram á orsakasamband e.o. er reyndar tilfellið með orsakasambönd yfirleitt í félagsvísindum. Hins vegar er alveg ljóst að Edward og Magendzo komast að þeirri niðurstöðu að hagvöxtur er minni í þeim löndum sem taka einhliða upp gjaldmiðla annarra. Þeir segja þetta aftur og aftur og m.a.s. sannreyna það tvisvar með mismunandi aðferðum. Þetta er tölfræðilega marktækur munur og ein meginniðurstaða rannsóknarinnar. S.s. það er sama hvaða merkingu Heiðar Már og Hind leggja í þessi "tengsl", þetta er rangt hjá þeim.

Svo er önnur fullyrðing Heiðars Más og Hinds í sömu málsgrein: þeir halda því fram að Edward og Magendzo hafi komist að þeirri niðurstöðu að hagsveifla sé minni hjá ríkari löndum eftir einhliða upptöku gjaldmiðils. Nú er ég ekki alveg með á hreinu hvað þeir meina með "hagsveiflu" en ætla að gera ráð fyrir að þar sé átt við "volatility" sem er eitt helsta efni rannsóknarinnar. Einnig skil ég ekki alveg af hverju þeir taka fram "ríkari lönd" því ég man ekki til þess að Edward og Magendzo hafi sérstaklega gert greinarmun á ríkari og fátækari löndum. Ef þetta er allt rétt túlkað hjá mér þá er þessi fullyrðing greinarhöfunda einfaldlega röng. Edward og Magendzo komast að þeirri niðurstöðu að engin marktækur munur er á hagsveiflu (e. volatility) í löndum sem hafa tekið upp gjaldmiðil annarra og þeim sem nota eigin gjaldmiðil. Þetta er enn ein meginniðurstaða rannsóknarinnar og e.o. með hagvöxtin er fullyrðingin endurtekin oft í greininni sem vísað er í.

Svo til að hafa þetta komplett þá var þriðja meginniðurstaða Edward og Magendzo að verðbólga var lægri í löndum sem tóku upp gjaldmiðil annarra en í löndum sem notuðu eigin gjaldmiðil.

Afgangurinn af villulistanum fer út fyrir mitt þekkingarsvið og kannski ýmislegt athyglisvert þar að finna fyrir þá sem þekkja til. Mér finnst þó frekar aulalegt að hefja leiðréttingu á staðreyndavillum með eigin staðreyndavillum. Hins vegar er mögulegt að ég sé kominn langt út fyrir mitt þekkingarsvið og algjörlega á villugötum með þessar athugasemdir mínar. En mér finnst samt full ástæða að einhver sem býr yfir meiri hagfræðiþekkingu en ég renni aðeins augum yfir afganginn af villulistanum...

Rangfærslur um kostnað skóla á RÚV

Frétt RÚV um kostnað menntunar á Íslandi sem var í fréttum í kvöld (23.8.12) byggist á misskilningi og rangfærslum. Þar er sagt að opinbert framlag til menntamála á Íslandi sé með því hæsta í heimi, eða "11ta hæsta í heiminum" (er að ég held rúmlega 8% af landsframleiðslu núna), og kvartað undan því að árangur sé ekki í samræmi við það. Þetta er ekki rétt. Opinber framlög til menntamála á Íslandi er 11ta hæsta meðal OECD ríkja, sem eru ca. 30, og er rétt við OECD meðaltalið. Á heimsvísu eru mörg lönd sem leggja fram umtalsvert meira opinbert fé til menntamála - má t.d. nefna Kúbu þar sem framlög til menntamála nálgast 15% af landsframleiðslu. Svo eru mörg þróunarlönd sem leggja fram vel yfir 8% af landsframleiðslu til menntamála. Og nei, við erum ekki nálægt því að vera hæst í Evrópu e.o. ýjað er að í fréttinni. Sviss, Noregur, Danmörk, Austurríki, Holland, Belgía og Svíþjóð eru öll með hærri heildarframlög en við.

Það er hins vegar mjög athyglisvert að skipting opinbera framlaga til menntamála á Íslandi eftir skólastigum er mjög á skjön við það sem gerist í öðrum OECD löndum. Íslendingar leggja hlutfallslega meira (töluvert meira) í for- og grunnskóla, minna til framhaldsskóla og fáránlega lítið til háskóla (þar sem kennararnir fyrir öll þessi skólastig eru menntaðir!).

Það hefur lítið að segja að kvarta undan háum opinberum framlögum til menntamála á Íslandi án þess að athuga í hvað þessi framlög fara. Ísland hefur töluverða sérstöðu í hópi OECD ríkja vegna smæðar. Það er t.d. miklu dýrara að framleiða vandað námsefni fyrir okkar litlu hópa námsmanna. Og svo eru það blessuðu samræmduprófin sem má gera ráð fyrir að kosti okkur töluvert meira en í fjölmennari löndum. Svona mætti vel halda áfram en ég læt þetta nægja að sinni.

Það er lágmark þegar á að búa til einhverjar tengingar milli kostnaðs menntunar og árangurs að hafa staðreyndirnar á hreinu.

Smá viðbót (24.8.12): Það er hárrétt hjá Ólafi Loftssyni að ekkert samhengi virðist vera milli aldurs kennara og getu til að tileinka sér tækni. Samkvæmt skýrslu Framkvæmdastjórnar ESB frá 2008 var meðalaldur kennara í Svíþjóð með því hæsta í Evrópu en Svíþjóð var líka eitt þeirra ríkja sem notaði mest tækni í skólum. Lægsti meðalaldur var í Austur-Evrópu en þar var notkun á tækni með minnsta móti.

(Ath. að tölur eru flestar skv. Education at a Glance 2011 sem byggir á gögnum frá 2008. Education at a Glance 2012 er væntanleg í september á þessu ári)

Enn ein byltingin í nánd í menntun?!? Ég er ekki svo viss.

Á vísi.is í dag birtist grein eftir Hjálmari Árnasyni, framkvæmdastjóra Keilis, um að "kennsluheimurinn standi á verulegum tímamótum um þessar mundir." Vísar Hjálmar þar til spjaldtölvuvæðingarinnar og telur að hún muni loks umbylta menntun. Því hefur margsinnis verið haldið fram á síðustu áratugum að bylting sé í nánd en aldrei virðast þessar breytingar eiga sér stað. Af hverju ættum við að halda að það gerist nú?

Allt frá því að menn fóru að sjá fyrir sér útbreiðslu tölvutækninnar hafa bjartsýnir lýst undraverðum "kennsluheimi" þar sem nemendur sækja sér sjálfir upplýsingar og stýra eigin lærdómi. Fyrst var það almenningstölvan, svo var það Vefurinn, og svo röð tækniundra - fartölvur, lófatölvur, snjallsímar, félagslegir miðlar, o.s.frv. - sem áttu allar að breyta menntun. Samt er menntun í megindráttum eins í dag og hún var fyrir 2-3 áratugum. Af hverju breytist ekkert?

Hjálmar heldur því fram að lítið hafi breyst vegna þess að "hin aldagamla hefð gegnsýrir allt kerfið." Ég er nú ekki viss um að það sé hárrétt. Margar tilraunir hafa verið gerðar til að breyta "kerfinu" á Íslandi. T.d. má nefna Skólarannsóknadeildina sálugu, sem gott dæmi um það hvernig ákveðin öfl í samfélaginu streitast á móti breytingum og finna sér jafnvel leiðir til að kæfa þær. Annað dæmi sem kemur í hugan varðar skóla einn sem átti að vera "opin skóli" - hugmyndafræði sem var nokkuð vinsæl víða í heimi á þeim tíma. Fljótlega eftir að skólinn tók til starfa ákváðu kennarar að þeir höfðu takmarkaðan áhuga á að starfa skv. þessari nýju hugmyndafræði og byrjuðu að hólfa af sín svæði í beinni andstöðu við kennsluaðferðinni sem átti að fylgja. Í rannsókn sem ég gerði á hópi fjarnema sem stunduðu doktorsnám við Háskólann í Minnesota kom í ljós að ein helsta hindrun fyrir upptöku tækninýjunga í náminu voru nemendurnir sjálfir, sem virtust gera allt sem þeir gátu til að láta námið sitt sem mest líkjast því sem þeir höfðu upplifað áður í sinni skólagöngu. Er þetta "kerfið" (hvað s.s. það er) að verki eða er eitthvað annað eða meira sem vinnur gegn breytingum á menntun?

Menntunarfræðingurinn þekkti Michael Fullan hefur, að ég tel réttilega, haldið því fram að "Educational change is cultural change." Þ.e.a.s. að til þess að ná fram raunverulegum breytingum í menntakerfinu þarf að breyta hugmyndum stjórnenda, stefnumótenda, almennings og nemenda um hvað menntun er og hvers vegna hún er stunduð. Reynslan hefur sýnt að engin tækni ein og sér breytir menntun nema að henni fylgi vilji til að breyta og skilningur á því hvers vegna þurfi að breyta. Ég hef ekki getað séð að spjaldtölvuvæðingin sem nú er að hefjast í íslenskum skólum byggist á vilja til að breyta. Nefni ég sérstaklega ummæli skólastjórnenda í Vogaskóla þegar þar var verið að taka í notkun Kindle spjaldtölvur um að tæknin var valin sérstaklega með það í huga að hún takmarkaði notkunarmöguleika. Ég held því að Hjálmar sé full bjartsýnn í þessum málum. Sjálfur ætla ég að bíða með byltingaryfirlýsingar þangað til ég sé raunveruleg merki um breytingu.

Fyndin "fréttaskýring" um ESB og Evrópustofu

Maður getur nú ekki annað en hlegið að "fréttaskýringu" Hjartar J. Guðmundssonar á mbl.is í dag. Eins og flestir vita er Hjörtur ein helsta málpípa Heimssýnar, sem keppist við að (mis)upplýsa landsmenn um yfirvofandi yfirtöku ESB á Íslandi. Hjörtur, Heimssýn og aðrir andstæðingar ESB hafa miklar áhyggjur af nýopnaðri Evrópustofu - að þar sé komin áróðursmiðstöð sem mun heilaþvo vesæla íslenska þjóð, sem Hjörtur virðist telja að sé ómögulegt að hugsa fyrir sig sjálf. Til að rökstyðja mál sitt vísar Hjörtur í eina og eina samhengislausa setningu sem birst hefur hér og þar í gögnum sem tengjast ESB. Hann nefnir m.a. þennan upplýsingapésa um stækkunarmál ESB. Andstæðingar eru sérlega hrifnir af því að afskræma það sem sagt er í þessum bæklingi, sem hefur auðvitað ekkert stefnumótandi gildi. Svo ef kynningarbæklingarnir eru ekki nægilega tortryggilegir þá er alltaf hentugt að grípa í einhver formlegri plögg sem hafa ekkert með málið að gera. Hjörtur ályktar svo út frá öllum þessum kynningarbæklingum og samhengislausum frösum, sem hann virðist búinn að kryfja til mergjar, að Evrópustofa geti ekki verið hlutlægur upplýsingaaðili um málefni ESB. En ef það er raunverulega yfirlýst stefna ESB og Evrópustofu að heilaþvo okkur, af hverju getur hann ekki vísað í einhver gögn sem mark er takandi á? Eða, sem betra væri, að sýna okkur einfaldlega dæmi um heilaþvóttastarfsemi Evrópustofu?

Evrópusambandið kynnir sig sjálft

Innflytjendur í íslenskum skólum

Það er mjög gagnlegt að fá þessa staðfestingu á skólamálum inflytjenda á Íslandi. Á stundum hefur komið upp umræða um þessi mál sem hefur allt of oft mótast af getgátum og "tilfinningu" manna fyrir þessum hlutum. Þessi gögn sem Hagstofa hefur nú birt taka af allan skarann alla vega hvað varðar stöðu innflytjenda á framhaldsskólastiginu.

Mér lék hins vegar forvitni að vita hvernig staðan væri á háskólastiginu. Ástæðan fyrir því er að einn doktorsnemi við Háskólann í Minnesota ræddi nýlega við mig um áhuga hans á að rannsaka stöðu innflytjenda (og þá sérstaklega þeim sem tilheyra menningarlegum minnihlutahópum í íslensku samfélagi) í háskólum á Íslandi. Mér finnst þetta áhugavert rannsóknarefni en mín fyrstu viðbrögð voru að það væri illframkvæmanleg rannsókn þar sem þýðið (þ.e.a.s. heildarfjöldi innflytjenda í háskólanámi á Íslandi) væri svo lítið að úrtak (þ.e.a.s. marktækt hlutfall af þýðinu) myndi ekki vera nægjanlegt fyrir rannsókn sem uppfyllir kröfur um doktorsverkefni. Viðbrögð mín byggðust auðvitað á "tilfinningu" minni einni þar sem ég hafði ekki greiðan aðgang að marktækum gögnum.

Þegar ég las þessa frétt sá ég að nú væri tækifæri til að fá staðfestingu á þessari tilfinningu minni. Ég leitaði því í gögnum Hagstofu um innflytjendur í háskólanámi. Það kom mér á óvart að fjöldinn reyndist nokkuð hár, eða vel yfir 1.000 stúdentar í viðbótarnámi eftir framhaldsskóla, hefðbundnu háskólanámi og doktorsnámi. Hafandi unnið lengi í málum tengdum erlendum stúdentum í háskólanámi, og þá sérstaklega skiptistúdentum, sá ég strax að þessar tölur svipuðu mjög til talna yfir fjölda stúdenta sem koma til landsins til þess eins að stunda nám á háskólastigi. Ég hafði því samband við Hagstofu og fékk það staðfest að í þeim tölum sem ég fékk upp á vef þeirra er ekki gerður greinarmunur á stúdentum sem hafa komið til landsins til þess eins að stunda nám og þeim sem myndu raunverulega teljast "innflytjendur". Mér var þá bent á gögn á vef OECD þar sem erlendir stúdentar eru skiptir eftir því hvar þeir hafa lögheimili, ríkisfang og hvar þeir luku prófi sem veitir rétt til háskólanáms (e.o. stúdentspróf). Þær tölur staðfesta að langstærsti hluti stúdenta af erlendum uppruna sem eru í háskólanámi á Íslandi hafa flust til landsins í þeim tilgangi einum að stunda háskólanám. Af þeim litla fjölda sem eftir situr má gera ráð fyrir að aðeins lítið brot sé af uppruna sem getur talist til menningarlegs minnihluta meðal íslensks mannfjölda.

Niðurstaðan er því sú að þau gögn sem við höfum nú staðfesta að eftir því sem hærri skólastig eru skoðuð fer þátttaka innflytjenda (sem tilheyra menningarlegum minnihlutahópum) sem hlutfall af heildarfjölda námsmanna minnkandi. Stóra spurningin er hvað veldur þessu og sérstaklega hvort það sé eitthvað í skólakerfinu, skólamenningunni, og/eða samfélaginu sem fælir innflytjendur frá námi? Þetta þarf að rannsaka. En eins og ég sagði við doktorsnemann hér við Háskólann í Minnesota er sennilega ekki rétti tíminn til að skoða háskólastigið. Þróunin virðist eiga sér stað á fyrri skólastigum - sérstaklega á síðari stigum grunnskóla og fyrstu árum framhaldsskóla.

Færri innflytjendur í framhaldsnám

Skynsemi

Gaman að sjá að hinir 315.000 íslendingarnir hafa haldið skynseminni.

Er þetta hálfvitalegasta grein sem hefur verið skrifuð um fjárhagsvanda Íslands?

Ég hef s.s. fátt um þetta að segja annað en að konan býr greinilega í einhverjum undarlegum ímynduðum heimi.

Iceland’s On-Going Revolution

og endurbirt hér á Daily Kos (sem fréttamiðlar hér í USA vísa oft í):

Daily Kos: Iceland’s On-Going Revolution

Mála sér ímyndaðan heim með upplýsingatækni

Í árdaga upplýsingatæknibyltingarinnar var því haldið fram að tæknin ætti að veita óheftan aðgang að upplýsingum og þannig að leiða af sér betur upplýstann almenning. Raunin er hins vegar allt önnur. Aukinn aðgangur að upplýsingum hefur fært þeim sem vilja hafa áhrif á skoðanir annarra næstum óendanlegt litaspjald af upplýsingamolum sem þeir blanda saman af eigin geðþótta til að mála ímyndaðan veruleika sem best hentar þeirra málstað hverju sinni. Þetta hefur ekkert með "betur upplýstan almenning" að gera.

Á netinu spretta upp samfélög þar sem deilt er um hin ýmsu mál sem einhverjum finnst skipta máli hverju sinni hvort sem er um pólitík, stök fræði, eða nýjustu tölvuleiki. Oftar en ekki eru þessi samfélög mörkuð af tiltekinni skoðun á málinu sem um er rætt. Það virðist sjaldan vera mikil blöndun mismunandi skoðanahópa. T.d. hér í Bandaríkjunum halda íhaldssamir sér á vefjum Fox News og "framfarasinnaðir" á vefjum CNN. Skoðanahópar geta gengið að því vísu að umræðan sem fer fram á hvorum staðnum fyrir sig endurspeglar fullkomlega þann veruleika sem þeir hafa ákveðið að sé til staðar. Í þau fáu skipti sem einhver dirfist að rengja ríkjandi heimsmynd á tilteknu vefsvæði eru þau ummæli fljótlega kaffærð í kommenta-flóði um óþolandi heimsku og veruleikafirringu viðkomandi. Ef það nægir ekki til að losna við aðskotamanninn er litaspjaldið dregið upp og heimsmyndin máluð á ný með tilvísunum í ótal heimildir sem móta svo skýrar línur að jafnvel hýperrealísku málarar 20. aldarinnar eru sem viðvaningar í samanburði.

Við íslendingar höfum verið fljót að tileinka okkur þessa nýju listgrein sem veruleika-myndgerðin er. Á hinum ýmsu vefsvæðum hafa myndast samfélög málara þar sem heimsmyndin er orðin svo skýr að ekki er um hana að efast. Hér á blog.is, eða "moggablogginu" e.o. það er svo oft kallað, eru nokkrir færustu málararnir. Milli þeirra hefur tekist mjög náin samvinna. Samtvinning verka þeirra hefur orðið til þess að við fáum ekki bara glefsur af heimsmyndinni heldur er líka gegnum gangandi söguþráður þannig að myndgerðin hreinlega lifnar við. Sagan segir sig sjálf og þeir sem dirfast að leggja fram efasemdir eru bara vorkunnsöm blind grey.

Nýlega lenti ég inn á bloggi eins forsprakka málara-elítu moggabloggsins, Jóns Vals Jenssonar, þar sem Jón Valur og félagar voru að móta öflugt nýtt verk um það hvort lönd sem höfðu gengið í ESB gætu sagt sig úr því. Nýja verkið er auðvitað í takt við ríkjandi heimsmynd þar á bæ, sem segir að ESB er alvald sem gleypir í sig allar þjóðir sem þar knýja á dyr. Auðvitað er ekki hægt að segja sig úr ESB, nema að framkvæmdastjórnin og hvert einasta annað land samþykkir úrsögnina. Eins og við vitum öll sem höfum virt fyrir okkur meistaraverk moggabloggs-málarana er ESB á höttunum eftir aðeins einu - þ.e. þessar miklu auðlindir okkar litla lands. Þegar þeir hafa náð að festa í okkur klærnar verður engin undankomuleið - þeir myndu aldrei samþykkja úrsögn! Það væri eins og að gefa frá sér pott af gulli.

Þó svo að Lissabon Sáttmálin, sem var samþykktur 2009, tók loks af skarið varðandi úrsögn landa úr ESB, er í heimsmynd þessara moggabloggara auðvitað óvefengjanleg staðreynd að það er nánast ómögulegt að segja sig úr ESB. Þessi nýja myndsmíð sýnir í raun hversu hæfileikaríkur hópur þetta er. Á litaspjaldinu þeirra eru bara þrír litir: samhengislausir úrdrættir úr Lissabon Sáttmálanum sjálfum, úrelt vefsíða hjá Danska þinginu, og örstutt samantekt um skýrslu "einhvers grísks embættismanns í seðlabanka ESB". Í Lissabon Sáttmálanum segir að samþykki vegins meirihluta aðildarríkja þarf til að samþykkja samninga. Í meðferð heimsmyndamálarana verður þetta ákvæði um að samþykki allra aðildarríkja þurfi til að einstakt land geti sagt sig úr sambandinu. Vefsíðan hjá Danska þinginu er mjög greinilega dagsett 25.07.2008, rúmu ári áður en Lissabon Sáttmálin var samþykktur. Í skýrslu gríska embættismansins segir ítrekað að með samþykki Lissabon Sáttmálans er ekki nokkur vafi að ESB lönd geta tekið einhliða ákvörðun um úrsögn sína. En þessi atriði skipta ekki nokkru máli. Þau eru ekki á litaspjaldi málarameistaranna heldur bara þessar stakar setningar sem vísað er í:

Lissabon Sáttmálinn: "A qualified majority shall be defined in accordance with Article 238(3)(b) of the Treaty on the Functioning of the European Union."
Danska þingið: "A country can indeed leave the EU, but in principle this requires the consent of all Member States."
gríski embættismaðurinn: "that unilateral withdrawal would undoubtedly be legally controversial"

Með sömu aðferð gæti ég hæglega málað heimsmynd þar sem bækurnar "Sjálfstætt fólk" er um fugla og "Kristnihald undir jökli" er um tertur. Gæti verið skemmtilegt en, satt að segja, sé ég ekki tilganginn í því.

Við höfum tilhneigingu til að ídealiséra upplýsingatækni, að gefa okkur að fólk sé betur upplýst með tilkomu upplýsingatækninnar. Raunin er að upplýsingatækni gerir fólki einstaklega auðvelt að einangra sig í sínum skoðanaheimi. Þegar fólk hafði lítið val um hvaða upplýsingum var miðlað til þess var nánast ógert að verða ekki fyrir ólíkum skoðunum. Nú má hæglega ganga í gegnum lífið nánast án þess að vita af ólíkum skoðunum.